Jak czytać oznaczenie opon? Kompendium wiedzy kierowcy

Oznaczenia opon samochodowych – kompendium informacji

Na bocznej ścianie każdej opony dopuszczonej do użytku w Unii Europejskiej (ale także w większości innych regionów świata), znajduje się szereg kodów, oznaczeń, napisów i symboli. Ich przestudiowanie pozwala poznać niemal wszystkie niezbędne dla użytkownika parametry ogumienia. Są to:

• producent opony,
• model bieżnika,
• miejsce i data produkcji opony,
• typ wewnętrznej budowy opony (obecnie niemal zawsze radialna),
• inne cechy konstrukcyjne opony (bezdętkowość, obecność wzmocnienia, kierunek obrotu, run flat),
• rozmiar opony,
• indeks prędkości,
• indeks nośności,
• oznaczenia dotyczące przeznaczenia opony (sezon, typ pojazdu),
• parametry użytkowe (maksymalne ciśnienie czy prędkość).

Większość z powyższych informacji musi być naniesiona na oponę, ponieważ wymagają tego regulacje Unii Europejskiej czy amerykańskiego departamentu transportu (DOT). Te, które nie są narzucone normami, umieszczane są przez producentów dobrowolnie, ale niemal zawsze znajdują się na oponach. Oprócz wymienionych wcześniej informacji każda firma może umieścić na boku opony dodatkowe oznaczenia i symbole, są to jednak zwykle o wiele mniej istotne elementy.

Jak czytać oznaczenie opon – parametry podstawowe

Podstawowe cechy ogumienia zawierają główne oznaczenia na oponach. Ich format jest znormalizowany i może wyglądać następująco – 205/55 R16 91V.

W tym ciągu liczb i liter zakodowany jest rozmiar opony, jej budowa wewnętrzna, indeks nośności i prędkości. Budowę opisuje litera R, która oznacza oponę radialną lub litera D oznaczająca oponę diagonalną. Ta pierwsza idealnie sprawdzi się na mokrych powierzchniach. Jest także odporna na nagrzewanie się przy dużych prędkościach. Jednak gorzej tłumi drgania i powoduje hałas, co warto wziąć pod uwagę podczas jej zakupu. Natomiast opona diagonalna charakteryzuje się sztywną konstrukcją ścian, wysoką przyczepnością oraz dużą stabilnością. Jednak należy pamiętać, że szybciej się ona nagrzewa i jest podatna na odkształcenia. Do współczesnych samochodów nie stosuje się opon diagonalnych, dlatego w praktyce zawsze będzie to właśnie litera R.

Rozmiar opony

Oznaczenia na oponach samochodowych zawierają trzy parametry rozmiaru. W przykładowym 205/55 R16 91V są to:

• 205 – szerokość opony w milimetrach. Szerokość opony mierzona jest pomiędzy jej zewnętrznymi ściankami.
• 55 – profil opony. Profilem opony określa się stosunek wysokości jej boku do szerokości wyrażony w procentach. Podany w przykładzie 55, oznacza, że wysokość to 55% szerokości opony i wynosi 112,75 mm. Możesz to obliczyć prostym sposobem, mnożąc szerokość przez ułamek dziesiętny, w którym po przecinku umieścisz wartość profilu (205 x 0,55 = 112,75).
• 16 – średnica obręczy w calach. Średnica obręczy jest dość oczywistym parametrem i oznacza wielkość felgi, na jaką można nałożyć daną oponę. Tradycyjnie wyraża się ją w calach (1 cal=25,4 mm). Jest w tym pewna niekonsekwencja, ponieważ jak już wspominaliśmy, szerokość opony podawana jest w systemie metrycznym (mm). Dawniej niektórzy producenci próbowali ujednolicić oznaczenia, wprowadzając opony do felg metrycznych, jednak pomysł ten nie przyjął się w przemyśle motoryzacyjnym i dlatego w dalszym ciągu stosowane są oznaczenia calowe.

Indeks nośności opony

Kolejna bardzo ważna cecha, którą ma każda opona. Oznaczenie indeksu nośności znajduje się za rozmiarem i jest wyrażone przez liczbę. Jest to oznaczenie kodowe, czyli każda z liczb oznacza konkretny nacisk na oponę, jaki może być wywierany przez pojazd. Dla aut osobowych i lekkich pojazdów dostawczych są one następujące:

Niekiedy za podstawowym oznaczeniem opony znajdują się dodatkowe litery, np. XL czy RF. Są to oznaczenia opon o wzmocnionej konstrukcji wewnętrznej, dzięki czemu są bardziej odporne na uszkodzenia i mają podwyższoną nośność. Nie jest to jednak oznakowanie regulowane prawnie, dlatego jest to informacja od producenta, głównie o znaczeniu handlowym. W ogumieniu różnych firm może oznaczać inne rozwiązania techniczne i parametry.

Indeks prędkości

Najbardziej niebezpieczną siłą, jaka działa na oponę podczas jazdy, jest siła odśrodkowa. Jej wartość zależna jest głównie od prędkości obrotowej koła. Właśnie z tego powodu oznaczenia na oponach samochodowych zawierają indeks prędkości. Jest to dopuszczalny limit, z jakim można bezpiecznie poruszać się na danym ogumieniu.

W oznaczeniu 205/55 R16 91V indeksem prędkości jest ostatnia litera. Oznakowanie opon pod tym względem jest znormalizowane, każda litera ma przypisaną odpowiednią prędkość maksymalną.

Co oznaczają oznaczenia na oponach – data produkcji i numer DOT

Kolejnym niezwykle istotnym parametrem opony jest jej data produkcji. Guma, z której wykonywana jest opona, starzeje się i traci swoje właściwości. Maksymalny wiek opony, jakiej powinno się używać, to 10 lat, ale znaczna utrata cech użytkowych następuje już po 5 latach. Dla pełnego bezpieczeństwa należy wymieniać ogumienie właśnie co 5 lat, nawet jeżeli nie uległo ono zużyciu mechanicznemu. W razie wątpliwości, czy opona jest zdatna do jazdy należy skonsultować to z serwisem wulkanizacyjnym.

Data produkcji zakodowana w numerze DOT to standard oznaczania miejsca i czasu produkcji danego egzemplarza ogumienia, opracowany przez amerykański departament transportu, ale przyjęty na całym świecie.

Numer DOT znajduje się przy wewnętrznej krawędzi opony na specjalnych polach. Ma przykładowy format – DOT DMBN JJ1R 0921. W podanym przykładzie DM to kod fabryki (w tym przypadku Goodyear w Hanau), BN to kod rozmiaru. JJ1R to wewnętrzne oznaczenia producenta, zwykle kod modelu bieżnika.

Dla użytkownika najważniejsze są jednak ostatnie 4 cyfry kodu DOT, jest to data tygodniowa, w której została wyprodukowana opona. Oznaczenie 0921 mówi o tym, że dany egzemplarz wytworzono w 9 tygodniu 2021 roku.

Oznaczenie opon letnich, zimowych i całorocznych

Prawdopodobnie każdy kierowca zdaje sobie sprawę, że opony muszą być dostosowane do warunków pogodowych, w jakich są używane. W naszym klimacie zwykle stosuje się dwa komplety opon, jedne na sezon jesienno-zimowy (zimowe), drugi wiosenno-letni (letnie). W ostatnich latach coraz większą popularność zyskują też opony całoroczne. Jak czytać oznaczenie opon dotyczące ich przeznaczenia?

Oznaczenie opon zimowych

W Europie do oznaczenia opon zimowych producenci muszą stosować symbol M+S (dopuszczalny także M&S lub M.S). Symbol ten jest skrótem od słów Mud i Snow, czyli błoto i śnieg. Nie ma ono znaczenia normatywnego, czyli nie wynika z przejścia niezależnych testów, jest to deklaracja producenta.

Poza symbolem M+S większość opon zimowych ma oznaczenie 3PMSF – 3 Peak Mountain Snowflake, w postaci symbolu góry z trzema szczytami, wewnątrz której znajduje się płatek śniegu. Jest to certyfikat przyznawany przez departament transportu Kanady, obowiązkowy także w USA, ale powszechny też w Europie. Jego nadanie wymaga specjalnych testów, dlatego jest to bardziej miarodajne oznakowanie opon zimowych od symbolu M+S.

Oznaczenia opon całorocznych

Opony wielosezonowe, czyli całoroczne nie mają specjalnych oznaczeń wymaganych prawem. Przeważnie można znaleźć na nich symbol, który łączy piktogram słońca i płatka śniegu, ale niektórzy producenci stosują opis słowny (np. 4 season, all season itp.)

Oznaczenia opon całorocznych dobrej jakości, zwykle zawierają też symbole M+S i 3PMSF, ponieważ powinny one spełniać wymogi stawiane także oponom zimowym.

Oznaczenie opon letnich

Opony letnie nie muszą mieć określonych oznaczeń. Jeżeli nie znajdziesz na boku opony symboli świadczących, że jest to opona zimowa lub całoroczna, najpewniej jest to właśnie ogumienie letnie. Niekiedy producenci umieszczają symbol słońca lub piktogram ze słońcem i chmurą deszczową, ale jest to wyłącznie decyzja danego wytwórcy.

Inne ważne oznaczenia opon samochodowych

Oznaczenia certyfikacji

Poza wymienionymi do tej pory znakami i symbolami na oponach znaleźć można jeszcze wiele dodatkowych informacji. Z wcześniej niewspomnianych najważniejszy jest symbol homologacji europejskiej E1 w kółku. Oznacza to, że dany model opony przeszedł proces certyfikacji i jego użytkowanie jest dopuszczone na drogach europejskich. Symbol ten zwykle znajduje się obok kodu DOT.

Oznaczenia ułatwiające montaż

Istotnymi dla kierowcy są także oznaczenia na oponach dotyczące kierunku obrotu i montażu opony. Nowoczesne ogumienie przeważnie ma bieżnik kierunkowy, a często także asymetryczny. W oponach kierunkowych na boku opony znajduje się strzałka, niekiedy z napisem ROTATION, która wskazuje, jak obracać ma się koło. W przypadku opon z bieżnikiem asymetrycznym należy znaleźć napis inside (wewnątrz) i outside (zewnątrz). Mówią one o tym jak powinna być umieszczona opona. Inside oznacza wnętrze auta – tą stroną do nadkola należy zamontować koło.

Oznaczenia run flat

W przypadku opon, które mogą być używane po przebiciu, producenci stosują różne oznaczenia opisujące ogumienie run flat, a przykładowe to:

• RTF (Bridgestone),
• SSR (Continental),
• RunOnFlat (Dunlop, Goodyear),
• ZP (Michelin),
• ZPS (Yokohama).

Oprócz powyższych na oponie znajdziesz też informacje użytkowe, są one jednak opisane słownie i nie ma kłopotów z ich rozszyfrowaniem.

Dlaczego warto wiedzieć, co oznaczają oznaczenia na oponach?

Dobór odpowiednich opon do danego samochodu i sposobu jego użytkowania to przede wszystkim kwestia bezpieczeństwa. Ogumienie dobrej klasy, dostosowane do pory roku daje dużo większą szansę na uniknięcie kolizji czy wypadku kierowcom Twojej floty.

Odpowiedni indeks prędkości i nośności zapewni także zminimalizowanie ryzyka awarii opony z powodu jej przegrzania i przeciążenia. Dzięki temu samochody firmowe nie będą zmuszone do postojów, a opony wytrzymają dłużej i wydatki na obsługę ogumienia będą niższe.

Wybór opon może mieć wpływ także na ekonomię jazdy i serwis samochodów firmowych. Projektując samochód, inżynierowie zakładają pewien określony ciężar koła i stawiane przez oponę opory toczenia. Jeżeli będą one większe, np. z powodu szerszej opony, wpłynie to negatywnie na żywotność elementów zawieszenia, układu kierowniczego i napędowego. Zmiana rozmiaru opony na większy może wpłynąć też na zwiększenie zużycia paliwa.

Mniejsza niż zalecana opona oznacza słabszą trakcję, mniejszy komfort jazdy i gorsze tłumienie, co także negatywnie wpływa na stan samochodu. Dlatego powinno się stosować opony zgodne z homologacją auta.

Oznaczenia opon nie będą Ci już straszne!

Aby zarządzać flotą efektywnie, jako fleet manager musisz nie tylko nią kierować, ale również znać specyficzne aspekty i zagadnienia związane z branżą. Właśnie dlatego powinieneś mieć umiejętność odczytywania oznaczeń na oponach. Dzięki temu lepiej dobierzesz odpowiednie ogumienie, dostosowane do warunków eksploatacyjnych Twojej floty, co zwiększy bezpieczeństwo, wpłynie pozytywnie na czas realizacji zleceń i pomoże zaoszczędzić pieniądze.

Innym dobrym wyborem, który pomoże obniżyć koszty i ułatwi zarządzanie, jest używanie karty flotowej. Z Shell Card zyskujesz możliwość łatwego zarządzania wydatkami na paliwo, myjnie czy opłaty drogowe. Dzięki intuicyjnej aplikacji Shell Fleet Hub zbierającej dokumenty z transakcji, a Twoi kierowcy zyskują komfort, który daje im szeroki zasięg działania karty – nie tylko w Polsce, ale również na terenie całej Europy.

Dlaczego warto posiadać Shell Card? Posiadanie karty niesie ze sobą szereg korzyści, dzięki którym łatwiej będzie Ci zarządzać flotą. Nasza karta paliwowa obejmuje:

• floty ciężarowe,
• floty osobowe,
• floty dostawcze,
• floty elektryczne,
• małe floty do 30 pojazdów.

Z kartą paliwową Shell Card masz dostęp do blisko 1300 stacji Shell i partnerskich na terenie Polski i do ponad 38 tysięcy stacji w Europie. To także atrakcyjne rabaty na paliwa. Dzięki temu zoptymalizujesz koszty utrzymania floty.

Co więcej, z Shell Card w wygodny sposób uiścisz opłaty drogowe. Zabezpieczyliśmy nasze karty przed niepożądaną autoryzacją, a Ty możesz ustawić limity wydatków. W platformie Shell Fleet Hub szybko sprawdzisz historię wydatków w jednym miejscu. Dodatkowo usługa TRAVIS pomoże Ci zaplanować wizytę w myjni z samochodem ciężarowym czy zarezerwuje miejsce na wybranym parkingu.

Źródła:

1. https://www.oponeo.pl/artykul/opona-radialna-a-diagonalna
2. https://www.oponeo.pl/artykul/indeks-nosnosci-opony