Samochody elektryczne (elektryki) we flotach - co to znaczy dla fleet managera?

Elektryki dla Twojej firmy – czy warto?

Elektromobilność w ostatnich latach wkracza z dużą siłą do wszystkich segmentów rynkowych. Do niedawna auta z takim napędem były głównie pojazdami z segmentu miejskiego. Ograniczało to ich wykorzystanie w firmach. Obecnie coraz więcej producentów oferuje samochody elektryczne w większości segmentów. Co ważne dla flot firmowych są to także samochody dostawcze. Liczba samochodów elektrycznych w Polsce rośnie dzięki temu dość szybko, stopniowo zbliżając się do średniej unijnej. To dobry moment, by rozważyć taki wybór także w Twojej firmie.

Podstawowe cechy samochodów elektrycznych

Wybierając elektryka do swojej floty, musisz spojrzeć na niego nieco inaczej niż w przypadku auta spalinowego. Najważniejsze z punktu widzenia eksploatacji samochodu na prąd są:

• pojemność akumulatora,
• zużycie energii na 1 km,
• zasięg na jednym ładowaniu,
• czas ładowania i możliwość użytkowania „szybkich” ładowarek.

Wszystkie te parametry są ze sobą powiązane. Pojemność akumulatora podzielona przez zużycie energii na 1 km pozwoli określić zasięg. Należy jednak pamiętać o tym, że w czasie użytkowania samochodu w zależności od stylu jazdy i obciążenia, realny zasięg będzie mniejszy od wartości deklarowanej przez producenta.

Obecnie większość samochodów elektrycznych można ładować „szybkimi” ładowarkami prądu stałego o dużej mocy. Przy takiej procedurze elektryka samochodowa jest mocno obciążona, dlatego nie powinno się stale stosować tego rodzaju ładowania.

Stacje ładowania samochodów elektrycznych w Polsce

Według raportu Barometr flotowy Arval BNP Paribas, 45% przedsiębiorców w Polsce nie wprowadza samochodów elektrycznych do floty z powodu słabego dostępu do punktów ładowania. Jest to jasny sygnał, że to właśnie sieć ładowarek stanowi jeden z najbardziej istotnych czynników, które wpływają na decyzję. Czy to rzeczywiście tak duży problem?

Problematyka ładowania może być różna w zależności od kilku podstawowych czynników. Po pierwsze lokalizacja siedziby firmy. Jeżeli znajduje się ona w mieście powyżej 100 tys. mieszkańców, to niemal pewne jest, że dostęp do stacji ładowania zewnętrznych operatorów będzie zadowalający.

Punkty ładowania samochodów elektrycznych w Polsce są słabiej dostępne na prowincji i w mniejszych miastach. W takim wypadku najlepszym wyjściem jest zainwestowanie we własną stację ładowania, dostosowaną do potrzeb Twojej firmy. Nie jest to skomplikowane w przypadku wolnostojącego budynku, w ramach przydziału mocy dla działki wystarczy podłączyć zakupioną stację ładowania do sieci lub wynająć ją od jednego z operatorów. W biurowcach czy budynkach wielorodzinnych może okazać się to o wiele trudniejsze i wymagać wielu zabiegów administracyjnych.

Podatki emisyjne i strefy czystego transportu – niemal pewne w przyszłości

W ramach wytycznych, jakie przedstawiono krajom Unii Europejskiej w ramach Krajowego Programu Odbudowy (KPO), znajdują się podatki emisyjne dla właścicieli samochodów o napędzie spalinowym. Na razie nie wiadomo, w jakiej formie i wysokości zostaną one wprowadzone w Polsce, ale niemal pewne jest pojawienie się takiego podatku zarówno dla osób fizycznych, jak i firm.

Co istotne podatek emisyjny będzie dotyczyć wszystkich aut, także tych zakupionych przed jego wprowadzeniem. Jedyną możliwością na jego uniknięcie jest elektryfikacja floty.

Elektryki nie będą miały także problemu z wjazdem do stref czystego transportu, planowanych w dużych miastach. Dlatego, jeśli chcesz operować w ich rejonie, będziesz musiał wybrać auta elektryczne lub inne alternatywne źródła napędu.

Zalety samochodów elektrycznych we flocie

Jednym z przodujących trendów na rynku motoryzacyjnym są samochody elektryczne. W Polsce statystyki pokazują, że już 13% firm ma tego typu pojazdy w swoim parku maszynowym, a w ciągu kolejnych 3 lat wartość ta powinna wzrosnąć do około 25%. Dlaczego to tak atrakcyjny kierunek?*

Koszty eksploatacji

Podstawowym czynnikiem są koszty eksploatacji, szczególnie w kwestii energii. W autach spalinowych pochodzi ona ze spalania paliwa. W przypadku standardowego samochodu dostawczego olej napędowy na 100 km kosztuje około 35 zł. Tymczasem w przypadku korzystania z podobnego auta elektrycznego wydatek to 8-10 zł. Do niedawna problemem mogło być znalezienie odpowiedniej ładowarki, ale dzięki karcie flotowej Shell Card i aplikacji Shell Recharge, będziesz mieć dostęp do sieci ładowania większości operatorów w Polsce i Europie.

Samochody elektryczne są prostsze konstrukcyjnie od spalinowych. Mają mniej niezbędnych do pracy systemów i układów, co powoduje, że są niezawodne. W dłuższej perspektywie wpływa to pozytywnie na koszty serwisu.

Wizerunek firmy

Auta elektryczne w Polsce nie są ciągle szeroko rozpowszechnione. Stawiając już teraz na ten rodzaj napędu, pokazujesz, że Twoja firma jest nowoczesna, dba o otoczenie i środowisko oraz nadąża za trendami. W wielu branżach będzie to bardzo istotny czynnik dla Twoich klientów.

Dopłaty i przywileje

W tej chwili elektromobilność jest silnie promowana przez rząd i Unię Europejską, dzięki temu firmy mogą liczyć na przywileje i dopłaty, gdy wybiorą samochody elektryczne. W Polsce są to:

• dopłaty z programu Mój Elektryk,
• zwolnienie z akcyzy przy zakupie,
• wyższe odpisy podatkowe z tytułu amortyzacji pojazdu,
• zwolnienie z opłat za postój w strefach płatnego parkowania,
• możliwość korzystania z buspasów w miastach.

Niektóre z tych przywilejów znikną wraz z upowszechnieniem się elektryków. Dlatego zyskasz najwięcej, wybierając już teraz samochody elektryczne. Statystyki i legislacja w Polsce wskazują, że najpewniej tak atrakcyjne warunki będą obowiązywać do 2026 roku, a następnie przywileje będą stopniowo znoszone³.

Jak zarządzać flotą elektryków? Kompendium wiedzy

Zanim pozyskasz auta elektryczne dla swojej firmy, musisz określić, czy to odpowiednie dla Ciebie rozwiązanie. Zwykle elektryfikacja floty wymaga pewnych zmian w organizacji transportu czy dostaw, uwzględniających punkty ładowania samochodów elektrycznych. W Polsce ich sieć ciągle nie jest tak gęsta, jak wymagałoby tego zapotrzebowanie. Jednak z pewnością sytuacja będzie się poprawiać.

Z powyższego powodu należy w pierwszej kolejności przeprowadzić analizę tras i sposobów użytkowania obecnej floty. Dzięki temu logistycy wprowadzą zmiany, które pozwolą zoptymalizować użytkowanie aut na prąd. Ze względu na ograniczenia zasięgu, należy zwrócić szczególną uwagę na długość tras.

Wybór odpowiednich pojazdów

Auta flotowe realizują różne funkcje. Dlatego w zależności od rodzaju działalności i potrzeb, musisz wybrać spełniające je elektryki. Samochody firmowe przeważnie służą do:

• transportu dostaw i zaopatrzenia,
• dojazdu na miejsce świadczenia usług i przewozu pracowników,
• prywatnego transportu pracowników,
• prowadzenia sprzedaży (auta dla przedstawicieli handlowych).

Każdy z tych rodzajów użytkowania wymaga nieco innych cech. W przypadku dwóch pierwszych kategorii przeważnie najlepszym wyborem będą auta dostawcze, dostawczo-osobowe, kombivany lub mikrobusy. Pozostałe dwa wymagają raczej samochodów osobowych, przy czym przedstawiciele handlowi zwykle pokonują duże odległości, dlatego w ich przypadku najważniejszym parametrem będzie szeroki zasięg.

Dofinansowanie z programu Mój Elektryk dla firm

Dofinansowanie aut flotowych z programu Mój Elektryk zależy od kategorii pojazdu, jego deklarowanego przebiegu rocznego oraz ceny. W najpopularniejszej kategorii M1, czyli samochodów osobowych, maksymalna cena to:

• 225 000 zł – dla osób niebędących płatnikami VAT,
• 248 225 zł – dla osób odliczających 50% VAT,
• 276 750 zł – przy odliczeniu 100% VAT.

W tej kategorii dopłaty wynoszą do 27 000 zł przy deklarowanym średnim rocznym przebiegu powyżej 15 000 km oraz do 18 750 zł dla niższych rocznych przebiegów.

Firmy mogą otrzymać także dofinansowanie dla samochodów kategorii N1 (auta do przewozu towarów o DMC mniejszym niż 3,5 T), M2 (autobusy o DMC do 5 T) i M3 (autobusy o DMC większym niż 5 T). W tych kategoriach nie ma określonej ceny maksymalnej, dopłata wynosić może:

• do 70 000 zł dla przebiegu powyżej 20 000 km/rok (maksymalnie 30% kosztów kwalifikowanych),
• do 50 000 zł dla mniejszych przebiegów (maksymalnie 20% kosztów kwalifikowanych).

Dopłaty w programie Mój Elektryk możesz uzyskać również w przypadku leasingu, pokrywają one koszty opłaty wstępnej i transferowej.

Zwolnienie z akcyzy dla samochodów elektrycznych

Zakup samochodu elektrycznego będzie mniej kosztowny, ponieważ nie będziesz musiał odprowadzić od niego akcyzy. W przypadku samochodów spalinowych o pojemności powyżej 2000 cm³ stawka akcyzy wynosi 18,6% jego wartości. Dla aut z mniejszym silnikiem to jedynie 3,1%, dlatego akcyza będzie szczególnie dotkliwa w przypadku większych pojazdów dostawczych. Nawet przy zakupie maszyn z mniejszą jednostką napędową o wartości około 250 000 zł, akcyza wyniesie w przybliżeniu 8 000 zł. Kupując auto elektryczne, oszczędzasz tę kwotę.

Firmowe samochody elektryczne w Polsce – koszty całkowite (TCO)

Wyższa cena zakupu jest główną wadą, jaką mają elektryki. Samochody z tym napędem są nawet o 30% droższe od bliźniaczych modeli spalinowych, co powoduje, że ich koszt początkowy jest wyższy. Funkcjonowanie dopłat i zwolnienie z akcyzy niwelują jednak tę różnicę. W przypadku samochodu dostawczego czy autobusu można uzyskać zwrot kosztów bardzo bliski wspomnianej różnicy.

TCO, czyli Total Cost of Ownership to wskaźnik obliczany przez zsumowanie wszystkich kosztów (pozyskania, użytkowania, obsługi) sprzętu – w tym wypadku samochodu, pomniejszonych o kwotę, którą można uzyskać na jego odsprzedaży po wyznaczonym czasie eksploatacji. Jest to jeden z głównych markerów opłacalności aktywów firmowych.

Dopłaty na auta osobowe (kategoria M1) z reguły są niższe. Co za tym idzie, nawet po ich otrzymaniu kwota zakupu elektryka będzie wyższa niż pojazdu spalinowego. Tutaj jednak ujawniają się inne ekonomiczne zalety samochodów elektrycznych. Niższe koszty eksploatacji wynikające z bardziej sprawnego napędu i cen energii, które są mniejsze od cen paliw, znacząco redukują TCO dla aut na prąd. Im dłużej są one użytkowane, tym bardziej finansowo opłacalne będą auta elektryczne. Zgodnie z raportem Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA), koszty wyrównują się już po roku, jeżeli auta przejeżdżają w tym czasie około 25 000 km⁴.

W przytoczonym badaniu nie wzięto pod uwagę jeszcze jednego czynnika, który ma znaczenie, mianowicie kosztów serwisowania. Mechanika i elektryka samochodowa mogą pochłaniać duże kwoty. Natomiast w przypadku samochodów elektrycznych mniej elementów ulega awarii, a układ napędowy nie wymaga wymiany płynów i materiałów eksploatacyjnych. W ten sposób na pojedynczym aucie można oszczędzić kilka tysięcy złotych każdego roku.

Auta elektryczne w Polsce dla firm – teraźniejszość i przyszłość

Elektromobilność jest najszybciej rozwijającą się gałęzią motoryzacji, która rośnie kosztem rynku samochodów spalinowych. Ze względu na zmiany prawne i inne trendy liczba samochodów elektrycznych w Polsce będzie z pewnością rosła z roku na rok – także w przypadku aut firmowych.

Państwa o wysokiej elektryfikacji parku samochodowego przeżywały spore problemy infrastrukturalne, gdy udział elektryków gwałtownie rósł. Dlatego ważne jest, by wraz ze wzrostem liczby pojazdów, rozwijane były także stacje ładowania samochodów elektrycznych w Polsce. Jednak ze względu na mniejszą dynamikę elektryfikacji, nie prognozuje się zagrożenia przestojami floty spowodowanymi brakiem dostępu do ładowarek.

Koszty zakupu samochodów elektrycznych dzięki dopłatom są niewiele wyższe niż pojazdów spalinowych, a tania eksploatacja pozwala na szybkie zniwelowanie tej różnicy. Co istotne, nowoczesne elektryki – samochody osobowe i dostawcze, mają coraz większe zasięgi. Już teraz niektóre modele są w stanie przejechać na jednym ładowaniu około 450 km, co w skali naszego kraju pozwala na podróże pomiędzy miastami.

Dlatego bez względu na to, w jaki sposób użytkujesz swoją flotę, powinieneś zwrócić uwagę na auta elektryczne. By zarządzanie samochodami firmowymi było łatwiejsze, skorzystaj z kart flotowych Shell. Dzięki nim możesz także korzystać z ładowarek do aut elektrycznych

Źródła:

¹ _{https://www.arval.pl/sites/default/files/146/2022/06/barometr%20flotowy%202022.pdf}

² _{https://www.gov.pl/web/elektromobilnosc/program-moj-elektryk--pytania-i-odpowiedzi}

³ _{https://pspa.com.pl/wp-content/uploads/2022/05/PSPA_Element_Energy_Elektromobilnosc_Czy_to_jedyna_droga_Raport_PL.pdf}