Przebita opona w trasie – jak sobie z nią radzić? Poradnik dla kierowcy

Uszkodzona opona – najczęstsze przyczyny

Powszechną przyczyną utraty powietrza w oponie jest jej mechaniczne uszkodzenie, na przykład najechanie na ostry przedmiot. Drugą powszechną przyczyną jest uszkodzenie obręczy, zwykle w wyniku uderzenia kołem w krawężnik czy krawędź dziury na drodze.

Felgi stalowe zwykle się wyginają, opona traci szczelność i powoli uchodzi z nich powietrze. Obręcze aluminiowe trudniej jest uszkodzić, ale gdy do tego dojdzie, to zwykle pękają i nie nadają się do dalszego użytku. W wyniku uderzenia może zostać uszkodzony rant opony – w takim przypadku dochodzi do szybkiej utraty powietrza, ponieważ oddziela się on od felgi i całe koło traci szczelność.

Do awarii może dojść także z powodu nadmiernego zużycia, starzenia się gumy, która traci swoją wytrzymałość, niewłaściwego ciśnienia w ogumieniu, a w samochodach dostawczych, z nieodpowiednio dobranej nośności opony lub przeładowywania auta. Konsekwencją tego typu zaniedbań zwykle jest uszkodzenie bocznej ściany.

Pęknięta opona z boku jest już zwykle niezdatna do naprawy, dlatego należy unikać zjawisk, które mogą do tego doprowadzić. Przede wszystkim należy regularnie sprawdzać ciśnienie (na każdej stacji Shell znajdziesz kompresor z manometrem). Kierowca musi też pamiętać o równomiernym rozłożeniu ładunku w samochodzie. Jeżeli cały jego masa będzie spoczywać na tylnej osi, to będzie ona przeciążona, nawet jeżeli nie przekroczono ładowności auta.

Indeks nośności opony to wartość obciążenia, do jakiego dostosowany jest dany egzemplarz. W opisach ogumienia i w ich oznaczeniach na bocznej ścianie podaje się go jako liczbę i umieszcza za rozmiarem. Na przykład opona 195/50 R15 90T ma indeks nośności 90. Wartość ta przekłada się na kilogramy, w tym przypadku na jedno koło może przypadać 600 kg. W przybliżeniu każda kolejna liczba oznacza 15-20 kg większą nośność. Najniższy indeks to 60 (250 kg), najwyższy 170 (6000 kg). Dla typowych aut osobowych i dostawczych do 3,5 T są one następujące:

Przebita opona w aucie – objawy

Przebicie ogumienia nie zawsze oznacza natychmiastową utratę ciśnienia. Gwóźdź czy wkręt wbite w oponę stają się jednocześnie korkiem tamującym możliwość ulotnienia się powietrza. Dlatego jeżeli zauważysz, że w gumie tkwi tego typu przedmiot – nie wyjmuj go, póki nie będziesz miał możliwości zmiany lub naprawy koła.

Gdy powietrze zaczyna uchodzić z opony, kierowca może to wyczuć. Auto zaczyna słabiej reagować na ruchy kierownicy, ściągać w jednym kierunku, a jeżeli nie masz mocnego wspomagania, to odczuwalnie wzrośnie opór stawiany przez kierownicę. Przy większym ubytku powietrza od koła zacznie dochodzić hałas, który można opisać jako huczenie.

Nowoczesne samochody wyposażone są często w czujniki, które sygnalizują spadek ciśnienia w oponie.

Przygotowanie floty na uszkodzenia ogumienia

Przebita lub pęknięta opona w samochodzie flotowym może być stratą czasu i pieniędzy, jeżeli auto nie będzie odpowiednio wyposażone. Dlatego każdy, kto zarządza parkiem samochodowym, powinien pamiętać o przygotowaniu wszystkich aut. Zapewni to nie tylko możliwość przywrócenia sprawności samochodu, ale też bezpieczeństwo pracownika.

Na wyposażeniu auta powinny się znaleźć:

• trójkąt ostrzegawczy;
• kamizelka odblaskowa;
• wybrany środek naprawczy;
• mocna latarka lub lampa serwisowa z zasilaniem akumulatorowym;
• klucz do kół i inne podstawowe narzędzia.

Jeśli w samochodach stosujesz antykradzieżowe śruby do kół, pamiętaj o tym, by na wyposażeniu był także klucz do ich wykręcania.

Rodzaje środków naprawczych

Środek naprawczy to kluczowy element potrzebny do przywrócenia samochodu do stanu użyteczności. W zależności od potrzeb i możliwości możesz wybierać między kołem zapasowym pełnowymiarowym, dojazdowym lub wszelkiego rodzaju piankami naprawczymi.

Pełnowymiarowe koło zapasowe

Dawniej był to jedyny sposób na przywrócenie sprawności auta po przebiciu. Wymiana koła nie jest trudna, a samochód od razu może jechać dalej, bez większych ograniczeń. Koło jest dość ciężkie i zajmuje dużo miejsca, ale większość pojazdów ma fabryczną wnękę lub stelaż do jego przechowywania.

Jeżeli decydujesz się na wyposażenie aut flotowych w koła pełnowymiarowe, będzie się to łączyło z dość wysokimi kosztami. Na kole zapasowym powinna być zamontowana taka sama opona jak na obręczach kół jezdnych. To oznacza, że przy zmianie ogumienia na inne, niezbędny będzie zakup 5, a nie 4 sztuk. Dobrym wyjściem jest używanie tego samego modelu opon przez kilka kolejnych wymian. Pamiętaj, że opony również mają termin używalności. Oponę koła zapasowego należy zmieniać co 5 lat.

Pełnowymiarowe koło zapasowe powinno być na wyposażeniu aut dostawczych, ponieważ inne metody nie są dostosowane do użytku ze zwiększonym obciążeniem, więc nie będzie możliwe ich użycie, gdy samochód będzie załadowany.

Dojazdowe koło zapasowe

Koło dojazdowe ma razem z oponą taką samą średnicę co pełnowymiarowe, ale jest węższe i przeważnie ma mniejszą obręcz, a także wyższy profil opony. „Dojazdówkę” zakłada się tak samo jak zwykłe koło, ale jazda na niej jest dozwolona tylko z określoną prędkością, zwykle do 80 km/h.

Koło dojazdowe zapewnia możliwość dalszej jazdy, ale powinno być wykorzystywane tylko do tego, by dotrzeć do warsztatu wulkanizacyjnego.

Koło zapasowe w sprayu – pianki naprawcze

Obecnie w wielu nowych samochodach, zamiast koła zapasowego stosuje się pianki naprawcze, zwane przez producentów kołem zapasowym w sprayu. Puszka z pianką jest niewielka, a naprawa nie wymaga używania żadnych dodatkowych narzędzi.

Aby użyć koła zapasowego w sprayu, wystarczy ustawić koło tak, by wentyl był na dole, wykręcić z niego zaworek (kluczyk jest dołączony do opakowania), podłączyć wężyk z puszki i wpompować jego zawartość do wnętrza opony. Pianka uszczelnia oponę i wypełnia jej wnętrze.

Pianka jest skuteczna nawet przy większych uszkodzeniach, ale ma pewne ograniczenia, jeżeli opona jest nadmiernie zniszczona, nie ma możliwości jej uszczelnienia.

Jazda na przebitej oponie wypełnionej pianką jest możliwa od razu po wpompowaniu zawartości puszki do jej wnętrza, ale jest to naprawa tymczasowa i powinieneś niezwłocznie udać się w kierunku najbliższego wulkanizatora. Pianki uszczelniające dostosowane są do jazdy z prędkością nieprzekraczającą 50 km/h.

Przebita opona – jak wymienić koło?

Uszkodzona opona w samochodzie wyposażonym w koło zapasowe powinna zostać zmieniona. Nie jest to skomplikowane, ale może wymagać nieco siły i sprawności fizycznej.

Gdy zorientowałeś się, że nie masz powietrza w kole, zatrzymaj się w jak najbardziej bezpiecznym miejscu. Jeżeli jedziesz autostradą, nie masz wyjścia i musisz wykorzystać pas awaryjny, ale na zwykłej drodze lepiej niż na poboczu, zatrzymać się na miejscu parkingowym lub nawet na czyimś podjeździe do bramy. Musisz pamiętać, że podłoże musi być równe i twarde.

Załóż kamizelkę odblaskową i – jeżeli stoisz w obrębie drogi, np. na poboczu czy pasie awaryjnym – rozstaw trójkąt ostrzegawczy. Włącz światła awaryjne. Weź klucz do kół i poluzuj śruby koła, na którym jest pęknięta opona.

Znajdź punkt podparcia na progu auta, każdy samochód ma specjalne miejsce na podstawienie lewarka. Na krawędzi progu będzie wyraźne zgrubienie. Przed rozpoczęciem podnoszenia, sprawdź, jak to zrobić w instrukcji – nieumiejętne podstawienie podnośnika może spowodować uszkodzenia samochodu.

Podnieś auto tak, by koło było całkowicie w powietrzu. Najlepiej by pomiędzy oponą a podłożem było kilka centymetrów przestrzeni. Wykręć śruby i zdejmij koło. Następnie nałóż na jego miejsce koło zapasowe i wkręć śruby do końca, by koło było stabilnie umieszczone na swoim miejscu. Opuść lewarek i mocno dokręć śruby. Nie używaj przedłużek do klucza – jeżeli nie jesteś bardzo silny, to dokręcenie „do oporu” będzie tym właściwym.

Przebita opona – naprawiać czy wymieniać?

Pęknięta opona w samochodzie firmowym budzi dylemat, czy wysłać pracownika do najbliższego warsztatu, by wulkanizator naprawił uszkodzenia, czy zalecić dojechanie do celu i kupić nowe ogumienie. Zależy to w pierwszej kolejności od ich zużycia, jeżeli i tak po sezonie trzeba będzie kupić nowy komplet, lepiej od razu wymienić na nowe. Często floty mogą skorzystać z pomocy Assistance w przypadku przebitej opony. Aby dowiedzieć się, jakie warunki oferuje Twój pracodawca lub Twoja firma ubezpieczeniowa, skontaktuj się z kierownikiem floty bądź doradcą ubezpieczeniowym.

Czynnik ostatecznie decydujący to rodzaj uszkodzenia. Jeżeli doszło do punktowego przebicia, naprawa jest zwykle prosta, szybka i skuteczna. Pęknięta opona z boku czy uszkodzony rant opony rzadko kwalifikują się do napraw.

Jeżeli uszkodzona opona z boku jest niemal nowa, to można ją naprawiać. Dobry zakład wulkanizacyjny, prowadzący naprawy na gorąco, sobie z tym poradzi. Będzie to dość kosztowne, dlatego nie jest to opłacalne przy starszych oponach.

Przebita opona w aucie floty to zawsze dodatkowe koszty. Przeważnie jest wynikiem zdarzenia losowego, na które pracownik nie miał wpływu. Dlatego nie warto obwiniać kierowcy, a lepiej znaleźć najkorzystniejsze rozwiązanie.