Kiedy wymiana opon na letnie? Poradnik bezpiecznego kierowcy

Dlaczego wymiana opon na letnie jest koniecznością?

Chcąc oszczędzać, kierowcy decydują się niekiedy pozostawić na kołach opony letnie zimą. Jednak nie jest to dobry pomysł, ponieważ ogumienie letnie i zimowe różnią się znacznie od siebie – budową, właściwościami materiałów oraz cechami użytkowymi.

Najbardziej istotną różnicą jest mieszanka gumowa. Stanowi ona zwykle około 80% masy opony i odpowiada za odpowiedni kontakt z nawierzchnią. W oponach zimowych stosuje się mieszanki, w których znajduje się więcej wypełniaczy ciernych – głównie krzemionki. A sama guma jest miękka, przeważnie wykonana z naturalnego kauczuku. Dzięki temu wraz ze spadkiem temperatury zachowuje elastyczność.

Opony letnie wykonuje się z twardszych mieszanek – z dużym udziałem kauczuków syntetycznych, które mają w składzie mniej krzemionki. Jednak obecnie jej udział wzrasta kosztem innych wypełniaczy takich jak sadza, ponieważ jest to materiał neutralny dla środowiska. Opona letnia musi pracować w warunkach bardzo wysokich temperatur, asfalt w okresie upałów może rozgrzać się do 60-70 st. C. Opona w zetknięciu z gorącą nawierzchnią nie może się uginać, mięknąć czy nadtapiać.

Wpływ warunków atmosferycznych na ogumienie

Opony zimowe latem tracą stabilność struktury materiału, drobiny kauczuku topią się i przyklejają do asfaltu. P owoduje to, że w wysokich temperaturach na całkowite zużycie opony może wystarczyć kilkaset kilometrów. Opony letnie zimą pod wpływem mrozów twardnieją jeszcze bardziej, przez co guma przestaje pracować. Styk z nawierzchnią jest minimalny, a hamowanie bardzo utrudnione.

Na bezpieczeństwo wpływa też rzeźba bieżnika i struktura opony. Bieżnik zimowy zbudowany jest z większych kostek, pomiędzy którymi są szerokie szczeliny. Dzięki temu łatwiej odprowadzane jest z nich błoto, a na kopnym śniegu dochodzi do efektu „zlepiania” się śniegu wbitego w bieżnik i tego leżącego na ziemi. Boki opony są bardziej elastyczne, by zapewnić szerszą powierzchnię kontaktu ogumienia z nawierzchnią.

Bieżnik opony letniej zwykle składa się z licznych, wąskich lamelek i nacięć, których zadaniem jest odprowadzanie wody. W sezonie letnim często występują obfite deszcze np. burzowe, najbardziej niebezpiecznym zjawiskiem w takich warunkach jest akwaplanacja (często nazywana także aquaplaningiem). Polega ono na tym, że pomiędzy oponą a asfaltem wytwarza się poduszka wody, która uniemożliwia utrzymanie trakcji. Akwaplanacja opon powoduje, że samochód zachowuje się podobnie jak podczas jazdy po lodzie.

Jazda na letnich oponach w zimie spowoduje, że cały bieżnik zapcha się błotem pośniegowym. W sytuacji odwrotnej, gdy opony zimowe będą założone latem, szerokie kanały bieżnika nie poradzą sobie z wypompowaniem wody spod kół. Dodatkowo miękka struktura boków doprowadzi do tego, że poduszka wodna będzie większa i „zjechanie” z niej będzie trudniejsze.

Wszystkie te zjawiska powodują, że zmiana opon na letnie jest absolutną koniecznością.

Kiedy wymiana opon na letnie – od czego zależy właściwy termin?

To kiedy wymienić opony na letnie, można uzależnić od dwóch czynników:

• daty w kalendarzu,
• średniej temperatury w ciągu doby.

Pierwsza metoda jest prostsza, ale mniej pewna. Wystarczy pamiętać, że zmiana opon na letnie powinna odbywać się na przełomie marca i kwietnia. W tym okresie przeważnie warunki pogodowe zmieniają się na odpowiednie do stosowania tego rodzaju ogumienia.

Jednak każdego roku pogoda wczesną wiosną może być inna. Często w kwietniu mamy do czynienia z zimnym frontem i przymrozkami. Co prawda jazda na letnich oponach zimą jest nieco mniej niebezpieczna niż na zimowych latem. Jednak może się okazać, że temperatura za oknem o poranku jest zbyt niska dla nich i zalecana będzie wówczas szczególna ostrożność. Dlatego lepszym wyjściem jest zwracanie uwagi na realną temperaturę powietrza.

Kiedy wymienić opony? Gdy średnia dobowa temperatura, w której powinno użytkować się opony letnie to 7 st. C. Nie musisz jednak dokonywać dokładnych pomiarów i obserwacji meteorologicznych. Jeżeli o poranku temperatura osiąga około 5 st. C, a w ciągu dnia utrzymuje się powyżej 10 st. C – jest to właściwy czas na wymianę ogumienia.

Warto zrobić to stosunkowo szybko, by uniknąć długich kolejek do warsztatów wulkanizacyjnych.

Czy jest obowiązek zmiany opon – prawo drogowe

W przepisach obowiązujących w Polsce nie ma powinności zmiany opon. Teoretycznie więc można jeździć na dowolnym komplecie ogumienia, jeżeli opony na jednej osi są:

• jednakowej marki i typu,
• tego samego rozmiaru,
• o tych samych parametrach (rozmiar, indeksy nośności i prędkości).

Jednak w praktyce w czasie kontroli drogowej policjant może zatrzymać dowód rejestracyjny za jazdę na oponach niedostosowanych do warunków, uzasadniając to zagrożeniem bezpieczeństwa. Problem pojawia się, jeżeli jadąc na niewłaściwych dla pory roku oponach, kierowca spowoduje kolizję lub wypadek. Ubezpieczyciel najpewniej odrzuci roszczenia z tytułu AC.

Na pytanie, czy jest obowiązek zmiany opon, można więc odpowiedzieć dwuznacznie. Jednak ze względu na bezpieczeństwo drogowe lepiej to zrobić.

Zmiana opon na letnie, a może opony wielosezonowe?

Opony całoroczne są na rynku już od kilku dekad, jednak dawniej ich właściwości nie były odpowiednie. Przeważnie wytwarzano je z przeprojektowanych opon zimowych, które sprawdzały się w rejonach, gdzie latem temperatura nie przekracza 20 st. C (np. na północy Norwegii). Obecnie sytuacja mocno się zmieniła i dzięki nowoczesnym technologiom, opony wielosezonowe okazują się ciekawą alternatywą dla dwóch zestawów ogumienia.

Stosowanie opon całorocznych jest wygodne. Nie trzeba zastanawiać się, kiedy wymiana opon na letnie będzie konieczna i obawiać się nagłych zmian pogody. Nowoczesne opony całoroczne mają mieszankę i budowę bliższą letnim, a bieżnik został mocno zmodyfikowany wzorem zimowego ogumienia (z dodatkowymi lamelami i centralnym rowkiem odprowadzającym wodę). Jednak powoduje to, że zużywają się one nieco szybciej od kompletów sezonowych i mogą gorzej sprawować się w ekstremalnych warunkach pogodowych – szczególnie podczas bardzo dynamicznej jazdy.

Ze względu na fakt, że w ostatnich latach zimy są raczej łagodne, to dla wielu użytkowników opony całosezonowe będą dobrym wyborem. Szczególnie gdy samochód porusza się głównie w ruchu miejskim, czyli ze stosunkowo niskimi prędkościami.

Jeżeli kierowca zdecyduje się na ogumienie wielosezonowe, nie musi zwracać uwagi, kiedy wymieniać opony na letnie. Unika kolejek, ponieważ jak będzie potrzebował założyć nowy komplet, zrobi to z powodzeniem w czasie gdy zakłady wulkanizacyjne nie są oblegane.

Wymiana opon na letnie – jak to zrobić?

Kierowcy zwykle stosują jedną z dwóch metod przechowywania ogumienia:

• opony przechowywane na własnym komplecie obręczy,
• opony przechowywane po zdjęciu z obręczy.

Łatwiejsza jest wymiana opon, kiedy są one przechowywane na oddzielnych felgach. Wtedy wystarczy samodzielnie przełożyć koła (warto po zdjęciu zapisać na boku opony pozycję, np. PP – prawy przód i zakładać opony na to samo miejsce).

Niestety często po zdjęciu kół pod koniec poprzedniego sezonu, nie są one sprawdzane. Przez miesiące użytkowania dochodzi do drobnych odkształceń obręczy, które mogą skutkować tym, że koło będzie źle wyważone. Dlatego, nawet jeśli przechowujesz opony na obręczach, pojedź do warsztatu dysponującego wyważarką. Możesz od razu wyważyć koła z oponami zimowymi, dzięki czemu po sezonie letnim, będziesz mógł już samemu przełożyć koła w kilka minut.

Kiedy zamiana opon na letnie odbywa się przez przełożenie ich na felgi, które już są na aucie, wizyta u wulkanizatora jest niezbędna. Bez odpowiednich maszyn, nie można założyć opony bezdętkowej na obręcz samochodu.

Kiedy wymieniać opony na letnie – podsumowanie

Najlepszym wyjściem jest wymiana opon, kiedy tylko pozwolą na to warunki atmosferyczne. Im dłużej kierowca jeździ na oponach zimowych, tym bardziej ryzykuje, że trafi na wiosenny deszcz. Auto podczas takiej pogody będzie zachowywać się jak na lodzie czy w pierwszy upalny dzień, gdy opona zużyje się znacznie mimo niewielkiego przejechanego dystansu. To kiedy wymienić opony na letnie warto również podporządkować oszczędności czasu, jeżeli zrobisz to wcześniej, unikniesz sezonowych kolejek do warsztatów.

Kiedy zmiana opon na letnie jest już koniecznością? Gdy w ciągu dnia temperatura przekracza 20 st. C. W takich warunkach opony zimowe będą już bardzo kiepsko się sprawować. A szansa, że pogoda znacznie się załamie, jest już niemal zerowa.